خواص میوه بالنگ
معرفی بالنگ :
در کتب طب سنتی به بالنگ (اترج کبیر) گفته می شود. میوه آن را به فارسی بالنگ میگویند و از نظر گیاه شناسی واریته از بادرنگ است.
این درختچه دارای میوه های درشتی است که گاهی به وزن ۱ کیلوگرم نیز می رسد. نوع دیگری از بالنگ را در زبان فارسی بادرنگ مینامند و در کتب طب سنتی با نامهای بادرنج، باذرنج و اترج صغیر آمده است.
بالنگ درختچه ای است به شکل نامنظم ، برگ آن با کمی اختلاف مانند سایر مرکبات و میوه آن به کلی متفاوت و نوع بزرگ آن به اندازه ی یک خربزه کوچک است. شکل آن دراز از یک سو متصل به شاخه ی کمی پهن و از طرفی دیگر به نوک باریکی ختم میشود.
رنگ پوست آن زرد طلایی خیلی ضخیم، موج دار، وشیار دار و دارای برآمدگی هایی مانند تاول درشت است.
بالنگ با پوست زرد رنگ طلایی دارای بویی معطر است به خصوص نوع کوچک آن که پوستش صاف و بوی بیشتری دارد.
قسمتگوشتی سفید متصل به پوست بیرونی آن ، دارای ضخامت و کمی شیرین بوده و قسمت پولپ وسط آن که در بین پرده های ضخیم واقع شده است دارای الیاف و غلاف های پر از مایعی است که در بعضی از آنها شیرین و در برخی دیگر ترش می باشد.
تخم های آن که در قسمت پلوپ آن واقع است، کمی دراز و در خلاف سفیدی قرار گرفته و مغز تخم، سفید و طعم آن کمی تلخ است.
طبق نظر حکمای طب سنتی از نظر طبیعت (طبع) ، پوست زرد آن کمی گرم و خشک بوده و شحم آن یا به عبارت دیگر قسمت گوشت سفید داخلی متصل به پوست زرد آن در بالنگهایی که این قسمتشان شیرین است، از نظر طبع سرد و تر و خشک و برگ و شکوفه آن گرم و خشک است.
خواص پوست زرد بالنگ :
پوست زرد رنگ بالنگ برای تقویت قلب و دماغ (مغز) و کبد سرد و معده و احشای داخل شکم مفید است و برای از بین بردن بادها و نفخ و کمک به هضم غذا موثر میباشد. به خصوص مربای آن با عسل.
البته در خوردن مربای آن نباید زیاده روی کرد، زیرا هضم آن دشوار میشود.
دم کرده پوست زرد خشک شده بالنگ، تسکین قی صفراوی و جویدن آن خوشبو کننده دهان می باشد.
خواص گوشت سفید بالنگ :
پوست و گوشت سفید خشک شده بالنگ را درمیان لباسهایتان قرار دهید ؛ این امر مانع از بید زدن لباسهایتان میشود.
قسمت گوشت سفید متصل به پوست زرد خارجی آن را نیاید خام خورد زیرا دیر هضم است و باید آن را به صورت مربا با شکر و یا عسل مصرف کنید.
روغن پوست زرد بالنگ:
طرز تهیه روغن بالنگ :
پوست زرد رنگ ۶ عدد بالنگ را پوست گرفته و در یک کیلو روغن کنجد بخوابانید و در آفتاب قرار دهید و هر سه شبانه روز پوستهای بالنگ را عوض کرده و پوست جدید در روغن بیندازید تا ۴ الی ۵ بار این کار را ادامه دهید ؛ به این ترتیب روغن بالنگ به دست میآید.
روغن بالنگ طبعش گرم و خشک است و مالیدن آن به موضع برای رفع فلجی و درد مفاصل و سیاتیک و بی حسی، امراض سرد عصبی و درد کلیه، مثانه و خوشبو کردن عرق موثر است.
روغن شکوفه های بالنگ هم همین اثر را دارند و روغن برگ آن نیز قویتر و تاثیرگذارتر است.
خواص مغز ترش مزه بالنگ :
آب بخش ترش مزه بالنگ، اگر با غذا میل شود ، برای مالیخولیای حاصل از سودا مناسب است و چون ترشی آن برای افراد سوداوی مضر است باید با شکر و قند شیرین و میل شود.
تمام میوه ی بالنگ را همراه سرکه بپزید و به صورت ضماد درآورید ؛ برای درد مفاصل و نقرس و ورم های مختلف شفابخش است.
در چین از جوشانده ریشه و پوست بالنگ به عنوان ضد سرفه ، نرم کننده سینه و رفع ناراحتی لومباگو (شدید شدن درد کمر را لومباگو گویند) استفاده می کنند.
تخمبالنگ کرم کش و ضد تب است.
در شبه جزیره مالایا از دم کرده سرشاخه های سبز و جوان به عنوان اشتها آور و ضد کرم و معالجه شکم درد استفاده می شود.